Tarihçemiz

Çanaksu köyünün eski adı Kamaroani'dir. Kamaroani (კამაროანი), “Gök Kubbe” anlamındaki Gürcüce “Kamara” (კამარა) kelimesinden türemiş olabilir. Bu yer adı, 1561-1587 dönemi olaylarını anlatan Meshuri Davitnis Kronika  adlı Gürcüce vakayinamede de "Kamaroani"  olarak geçer. Kamaroani Türkçeye Kamarvan şeklinde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Kamarvan olarak kaydedilmiştir.

Kamarvani, Orta Çağ'da Gürcistan’ın bir parçası olan Palakatsio bölgesinde yer alır. Nitekim Osmanlılar bu köyü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde varlığı bilinen kilise de bu dönemden kalmış olmalıdır.

Kamaroani köyü, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlıydı. Nüfusu 18 Hristiyan haneden oluşuyordu. Köyde, çoğunluğu Gürcü olmak üzere, Ermeniler ve Gürcüler yaşıyordu. Nitekim ispenç vergisi vermekle yükümlü erkeklerin büyük çoğunluğu Maharebel, İlia, Batata, Serapion, Gogina, Vardzel gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar, keten tohumu tarımı ve arıcılık ile Çıldır Gölü kıyısında yer aldığı için balıkçılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.

Kamaroani köyü, 93 Harbi'in ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımı sırasında Kamarvan adıyla kaydettiği yerleşim, Ardahan Sancağının Çıldır kazasına bağlı Çala nahiyesinin dokuz köyünden biriydi. Kamarvani köyündeki 16 hanede, 70'i erkek ve 70'i kadın olmak üzere 140 kişi yaşıyordu. Bu nüfus içinde 16 hanedeki 135 kişi Karapapak ve bir hanedeki 5 kişi Kürt olarak kaydedilmiştir.

Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan bölgesini gezen Gürcü gazeteci Konstantine  Martvileli, Kamarvani köyünde Karapapkların yaşadığını, köyde kilise yıkıntıları bulunduğunu yazmıştır.

Kamaroani köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Ermenistan sınırları içinde kaldı. 1920 yılında Kızıl Ordu'nun Ermenistan'ı işgalinin ardından 16 Mart 1921'de Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.

Kamaroani, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kamarvan  olarak geçer. Bu tarihte köy Kars vilayetinin Çıldır kazasının Cala nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında Kamarvan köyü aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 309 kişiden oluşuyordu. Kamaroani veya Kamarvan "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çanaksu olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Çanaksu köyünün nüfusu 613 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 183 kişi okuma yazma biliyordu.

Konstantine Martvileli'nin 1917 yılında yıkık halde olduğunu söylediği köyün kilisesinden günümüze bir iz kalmamıştır.  

Köy, 23 Kasım 1997 tarih ve 23179 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan İçişleri Bakanlığı'nın 21.11.1997 tarih ve 97/48293 sayılı sınır tespit kararı ile Ardahan ili Çıldır ilçesinden ayrılarak Kars'ın Arpaçay ilçesine bağlanmıştır.